Tanie loty do: Orkady

Odkrywaj: Orkady

Warto zapuścić się na samą północ Szkocji i zobaczyć Orkady. Ten odległy, odosobniony archipelag ma do zaoferowania znacznie więcej, niż można by się spodziewać. Szerokie, piaszczyste plaże, rozciągające się na łagodnych wzgórzach wrzosowiska i spowite mgłą monumentalne klify robią wrażenie na miłośnikach dzikiej przyrody. Ale to dopiero początek. W tym wyjątkowym otoczeniu doskonale zachowały się osady i miejsca kultu sprzed wielu tysięcy lat.

Tego nie można przegapić

Z 70. wysp archipelagu, zaledwie 20 jest zamieszkanych. Łącznie żyje tu niewiele ponad 20 tys. osób. Aż trudno uwierzyć, że ten odległy, smagany północnym wiatrem zakątek Szkocji zamieszkiwany jest od ponad 5 tys. lat. A jest na to wiele dowodów. Pozostałości prehistorycznych cywilizacji doskonale się zachowały, czyniąc z Orkadów prawdziwy skarb dla miłośników prastarych cywilizacji.

Na głównej wyspie archipelagu, Orkney (przez mieszkańców nazywanej "Lądem"), zobaczyć można Skara Bae – jedną z najlepiej zachowanych, prehistorycznych osad w północnej Europie. Zaledwie kilkanaście kilometrów od miasteczka Stromness, nad przepiękną zatoką, ponad 5 tys. lat temu była rybacko-rolnicza osada. Dziś zachowało się tu 8 domostw połączonych dawniej podziemnymi (dziś odkrytymi) korytarzami. W każdym z nich mieściła się główna izba z paleniskiem i wydzielone miejsca do spania. Każde wyposażone było też w prymitywną kanalizację. Osada zamieszkana była przez około 600 lat, później mieszkańcy porzucili ją, najprawdopodobniej z powodu zmian klimatu. Odkryta została w 1850 roku, kiedy szalejący na wyspach sztorm zmył duże połacie wybrzeża i odsłonił przykryte ziemią chaty. Takich pozostałości nie brakuje na Orkadach. Prawdopodobnie jeszcze starsze, bo pochodzące sprzed 5,5 tys. lat są dwa domostwa Knap of Howar, na wysuniętej daleko na północ wyspie Papa Westray. W opuszczonych przed kilkoma tysiącami lat chatach doskonale zachowały się wykłute z kamienia meble.

Z kolei dalej, w głębi "Lądu", zobaczyć można pochodzący mniej więcej z tego samego okresu grobowiec Maes Howe. Ze względu na jego wiek i okazałość, nazywa się go często "Piramidami Północy". Do dziś nie wiadomo kto i dla kogo zlecił jego budowę. Po rozmiarach i misternym wykonaniu można sie jednak domyślać, że miał tu spoczywać ktoś naprawdę ważny. Ogromne kamienne bloki, z których jest wykonany, ważą po kilka ton i jak dowodzą archeolodzy, przeniesiono je z odległości kilku kilometrów. W XII wieku zamieszkujący wyspę Wikingowie splądrowali grobowiec, a kilka lat później grupa ludzi znalazła w nim schronienie przed szalejącym, kilkudniowym sztormem. Na ścianach widnieją wyryte przed wiekami, misterne obrazy smoka i węża, a także bardzo stare lecz całkiem banalne wyznania typu "Olaf tu był".

Warto też wybrać się na sąsiednią wyspę Rousay, gdzie zobaczyć można inny, liczący 5,5 tys. lat grobowiec Midhowe, warowną osadę z początków naszej ery i kościół Wikingów. Ci ostatni pozostawili na Orkadach największy, poza Norwegią, zbiór pisma runicznego. A elementy ich kultury widoczne są tu na każdym kroku.

Nie sposób wyliczyć wszystkich pozostałych na wyspach prehistorycznych domostw i miejsc kultu. Warto natomiast przyjrzeć się również ich dzikiej i niezwykle zróżnicowanej przyrodzie. Właściwie każda z nich oczarowuje swoim zielonym, dziewiczym krajobrazem. Najbardziej okazałą jest jednak wyspa Hoy. Jest tu najwyższe w okolicy, sięgające prawie 500 m n.p.m. wzgórze, z którego szczytu rozciąga sie niesamowity widok na niemal cały archipelag. Co więcej, są tu jedne z najwyższych klifów w Europie. Niepowtarzalnym widokiem jest "Old Man of Hoy" (Staruszek z wyspy Hoy). Położony przy wysokim klifie, wystający z morza skalny słup liczy aż 137 m wysokości. To prawdziwy raj dla miłośników wspinaczki.

Okiem mieszkańca

Pozostałości po kulturze Wikingów i ponad 800 lat ich panowania sprawiły, że mieszkańcy wysp tylko w niewielkim stopniu czują się Szkotami, czy nawet Brytyjczykami. Skandynawskie naleciałości słyszalne są w miejscowym akcencie, a w tutejszych nazwiskach często pojawia się obco-brzmiącą końcówka "-sen". Również flaga Orkadów jest niemal dokładnym odpowiednikiem norweskiej (biały krzyż zastąpiono tylko symbolizującym Orkady, złotym).

Czy wiesz, że?

·         od wschodu archipelag oblewa Morze Północne a od zachodu Ocean Atlantycki

·         dzieląca wyspy od Szkocji zatoka Prentland Firth uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych szlaków żeglownych w Europie, do dziś spoczywa tu wiele wraków

·         Winston Churchill nakazał wybudowanie pomiędzy wyspami grobli komunikacyjnych. Licząca 2,3 km sieć łączy dziś główną wyspę Orkney z South Ronaldsay (na południu), Burray, Lamb Holm i Glimps Holm

Lotnisko

Na odległe wyspy można z łatwością dostać się samolotem. Główne lotnisko mieści się niedaleko Kirkwall (KOI).